Nhạc sĩ Trần Quảng Nam và ca khúc Mười Năm Tình Cũ với tiếng hát Lệ Thu là một hiện tượng đặc biệt của dòng nhạc trữ tình hải ngoại. Những năm 1980, đây là một trong những ca khúc nổi tiếng nhất đối với người yêu nhạc Việt cả trong và ngoài nước. Cho đến nay, nhắc đến nhạc sĩ Trần Quảng Nam, dường như người ta nhớ đến duy nhất ca khúc Mười Năm Tình Cũ:
Mười năm không gặp tưởng tình đã cũ
Mây bay bao năm tưởng mình đã quên
Click để nghe Lệ Thu hát Mười Năm Tình Cũ
Ca khúc này trở nên đặc biệt nổi tiếng từ sau khi bản thu của nữ danh ca Lệ Thu được chọn đưa vào hát lồng trong một đoạn phim quan trọng, gây xúc động nhất trong cuốn phim bộ Đài Loan mang tên Xóm Vắng, do người Việt ở hải ngoại lồng tiếng.
Video phim Xóm Vắng, phim chuyển thể từ truyện Quỳnh Giao và nữ minh tinh Lưu Tuyết Hoa đóng vai chính
Bộ phim được thực hiện vào năm 1986 này đã lấy đi nhiều nước mắt của người xem, đặc biệt trong cộng đồng người Việt tại Mỹ, khi trào lưu phim bộ lên đến đỉnh điểm thì Xóm Vắng cũng rất được yêu thích và đón đợi. Từ thành công của bộ phim, nhạc phẩm Mười Năm Tình Cũ cũng theo đó mà trở nên nổi tiếng và được yêu thích.
Nói về hoàn cảnh ra đời của ca khúc, Trần Quảng Nam tâm sự:
Trước năm 1975, tôi học Đại học Văn khoa (Anh văn) và Tri Hành (điện ảnh). Lúc đó, tôi có yêu một cô gái mang hai dòng máu Việt-Pháp tên là Isabel Hạnh. Đầu năm 1975, tôi đi du học ở Mỹ, còn cô ấy hồi hương về Pháp năm 1976. Những năm đầu mới đến Mỹ, cô ấy có bay sang gặp tôi nhưng do tôi còn đi học, chưa có công việc ổn định nên cũng không dám “hứa hẹn” gì. Sau dịp đó, cô ấy trở về Pháp. Bẵng đi ít lâu sau, khi trao đổi qua điện thoại, tôi nghĩ cô ấy đã có người khác. Từ đó chúng tôi không gặp lại nhau nữa … Một ngày của năm 1985, ngồi giở lại chồng ảnh cũ, bỗng nhiên tôi thấy lại những bức hình của Isabel Hạnh. Ảnh còn đây mà người đã biệt vô âm tín. Cảm xúc dâng trào, trong đầu tôi bỗng bật ra câu: “mười năm không gặp….”
Với người nghệ sĩ, họ chỉ cần một lý do rất nhỏ để khơi nguồn cảm xúc, để làm nên những tác phẩm để đời. Một cuộc tình không sâu nặng, không níu giữ, chỉ như một thoáng hương xưa của thời tuổi trẻ, tưởng như đã ngủ yên, rơi rớt trên những chặng đường đời, lại bất ngờ hồi sinh mạnh mẽ chỉ sau một bức hình cũ.
Mười năm không gặp tưởng tình đã cũ
Mây bay bao năm tưởng mình đã quên
Như mưa bay đi một trời thương nhớ
Em ơi bên kia có còn mắt buồn?
Mười năm cách biệt một lần bỡ ngỡ
Quên đi quên đi mộng buồn bấy lâu
Nhưng em yêu ơi – Một vùng ký ức
Vẫn còn trong ta cả một trời yêu
Từng lời hát buông xuống mộc mạc, giản dị, thân thuộc, thường tình, đầy chất tự sự tự như của một người đàn ông trầm mặc, lặng lẽ trút bầu tâm sự trong phút giây xúc động bộc phát, để mặc cho dòng cảm xúc tuôn trào và tăng cấp dần.
Cả một trời yêu bao giờ trở lại
Ôi! Ta xa nhau tưởng chừng như đã
Ôi! Ta yêu nhau để lòng cứ ngỡ
Tình bất phân ly tình vẫn như mơ
Tình yêu, trái tim có những lý lẽ của riêng nó mà không ai có thể lý giải được. Một cuộc tình tưởng đã chìm trôi trong vô định, bỗng sống lại mạnh mẽ sau 10 năm quên lãng “tình bất phân ly tình vẫn như mơ”. Những hồi ức, kỷ niệm thắm thiết bao giờ cũng đẹp, cũng thơ, cũng khiến người ta bồi hồi, thương nhớ, nuối tiếc nhưng rồi cũng phải “đành quên lãng”, vì biết chẳng thể nào quay trở lại những ngày xưa yêu dấu.
Đành nhủ lòng thôi giã từ kỷ niệm
Cho qua bao năm mộng buồn quên dấu
Nhưng sao bao năm ngày dài qua mãi
Trong anh hôm nay thấy tình còn đây
Mười năm cách biệt tình đành quên lãng
Như mây như mưa bay đi muôn phương
Nhưng em yêu ơi – Một dòng thư cũ
Vẫn còn trong ta một đời cuồng điên
Những mâu thuẫn, đấu tranh giữa lý trí và trái tim giằng giật, co kéo người nghệ sĩ giữa những dòng cảm xúc, vừa luyến thương không dứt, vừa muốn gạt đi nhưng không thể, đành bất lực nhìn trái tim cuồng điên vật lộn với nhớ thương, và dằn vặt tự hỏi liệu người tình xưa “còn chăng nhung nhớ”, thầm nuôi hy vọng vực lại cuộc tình đã mất.
Mười năm cách biệt hình như em đã
Quên câu yêu thương ta trao cho nhau
Em ơi bên kia còn chăng nhung nhớ
Như anh hôm nay thấy mưa trở về
Như anh hôm nay thấy lòng tiếc nhớ
Mười năm không gặp
Mười năm nhớ thương!
Với nhiều người yêu nhạc, Mười Năm Tình Cũ là một ca khúc để “tưởng niệm”, để nghe mỗi khi buồn, mỗi khi trống vắng; để hồi nhớ lại một thời dĩ vãng, hồi nhớ những hình bóng xa xưa; để nuôi những hy vọng mong manh và tưới mát tâm hồn bằng những hồi ức tươi đẹp của một thời tuổi trẻ.
Người đầu tiên hát bài hát này và mang lại thành công ngoài mong đợi là cố danh ca Lệ Thu. Sau hơn 30 năm, đã có hàng trăm ca sĩ hát Mười Năm Tình Cũ, nhưng tác giả ca khúc thừa nhận ông vẫn thích nhất phân bản đầu tiên của Lệ Thu:
Người có công đưa ca khúc này đến công chúng là ca sĩ Lệ Thu. Chị là người thâu băng đầu tiên sau khi tôi sáng tác ca khúc được một năm. Tôi là người hòa âm và chị Lệ Thu hát. Đến giờ, tôi vẫn thích nhất là thâu băng và hòa âm đó. Còn bây giờ, nhiều người hát ca khúc này, tôi không thể nhớ hết.
Click để nghe Elvis Phương hát Mười Năm Tình Cũ
Sau danh ca Lệ Thu, người hát thành công nhất ca khcó thể kể đến bản thu của nam danh ca Elvis Phương. Giọng hát khoẻ khoắn, nam tính, sắc sảo nhưng không kém phần da diết của nam danh ca đã chuyển tải trọn vẹn hồn cốt của ca khúc, thổi vào lòng người nghe sự khắc khoải, luyến thương, bâng khuâng về một thời xưa cũ.
Trần Quảng Nam sinh năm 1955, tại Tam Kỳ, Quảng Nam, quê gốc tại Hải Dương.[2] Từ khi học trung học ông đã học nhạc lý với thầy Phạm Nghệ. Năm 14 tuổi, ông đã tự sáng tác đến năm 1975 sáng tác khoảng 20 ca khúc.
Bài: Niệm Quân
chuyenxua.net
