Ảnh cực hiếm chụp bên trong Văn phòng UBND Thành phố (Tòa Đô Chánh Sài Gòn ngày xưa)

Hầu như người Sài Gòn nào cũng quen thuộc với hình ảnh Tòa Đô Chánh, nay là trụ sở UBND Thành phố, ở đầu phố đi bộ Nguyễn Huệ, nằm dọc theo đường Lê Thánh Tôn. Hàng trăm năm qua, bất cứ người Sài Gòn nào cũng đi ngang qua và nhìn vào tòa kiến trúc đồ sộ này, nhưng rất ít người có dịp được nhìn thấy nội thất bên trong của tòa nhà này. Đó là bởi vì đây là cơ quan công quyền, với chức năng của một tòa thị chính, đây là nơi làm việc của chính quyền, hội đồng thành phố, suốt từ thời Pháp thuộc cho tới tận ngày nay.

toa-do-chanh-6-1
Tòa Đô Chánh thập niên 1960

Sau đây là hình ảnh nội thất bên trong tòa nhà bề thế có tuổi đời hơn 100 năm, đã được công nhận là 1 di tích kiến trúc.

Hình ảnh sảnh tầng trệt của tòa nhà:

Phòng làm việc của người lãnh đạo cao nhất trong tòa nhà

Bên cạnh đó là phòng tiếp khách ở tầng trệt, được gọi là phòng họp số 1:

Cầu thang lên lầu:

Cầu thang dẫn lên lầu, thiết kế theo phong cách cấu thang rẽ nhánh với hoa văn uốn lượn trên tay vịn
Hoa văn trên tay vịn cầu thang

Hình ảnh ngay chiếu nghỉ của cầu thang:

Đó là bức điêu khắc hình ảnh 2 thiên thần đang cầm 2 cái khiên, trên ccos có 3 chữ: H-V-S. HVS viết tắt của chữ l’hôtel de ville de Saigon – Tên gọi đầu tiên của tòa nhà này. Thời Pháp, người Việt gọi đây là Dinh Xã Tây.

Thiên thần bên trái đang cầm quyền trượng của thần Hermes. Trong thần thoại Hy Lạp, thần Hermes đại diện cho thương nghiệp, là người bảo hộ cho các sứ giả, người đi đường… Thiên thần bên phải cầm một mỏ neo, tượng trưng cho hàng hải, và cũng là biểu tượng của sự bền vững, trường tồn.

Sau khi lên cầu thang là tới đại sảnh trên lầu:

Khu vực mái vòm trung tâm, trần cao nhất của tòa nhà, với những hoa văn mô tả vườn địa đàng, những thiên thần:

Hình ảnh phòng tiếp khách lớn (phòng họp số 2) trên tầng, lớn hơn phòng ở tầng trệt, dành cho đoàn khách trên 10 người:

Trong phòng họp có tấm bản đồ Sài Gòn vẽ năm 1898

Hình ảnh trang trí trên trần của phòng họp. Tất cả các phòng, sảnh trên lầu đều được vẽ một bầu trời ở chính giữa, tạo cảm giác đó là một cửa sổ trời thông thoáng:

Hoa văn trên trần này được vẽ kết hợp 2 nền văn hóa Đông Tây, có vòng nguyệt quế biểu tượng chiến thắng ở phương Tây, và có hình con chim công màu xanh lục có nhiều ở Việt Nam, đại diện cho quyền uy.

Trên trần còn có hình ảnh vẽ chữ V-S cách điệu, viết tắt của Ville Saigon.

Phòng số 3 là phòng lớn nhất, thường dùng để họp công việc hoặc tiếp đoàn khách số lượng lớn:

Đôi nét về Dinh Xã Tây – Tòa Đô Chánh, nay là văn phòng UBND Thành phố:

Dinh Xã Tây thời Pháp là nơi làm việc của một Hội đồng thị xã, điều hành cả vùng Sài Gòn – Gia Định – Chợ Lớn.

Việc xây dựng Tòa Thị Chính này đã gặp nhiều trở ngại ngay từ buổi đầu, và phải mất đến 40 năm kể từ khi bắt đầu ý tưởng cho đến lúc hoàn thành năm 1909.

Ban đầu, hàng chục các bản thiết kế Tòa Thị Chính được các kiến trúc sư ở khắp nước Pháp gửi đến để Hội đồng thị xã chọn ra một bản thắng giải để tiến hành xây dựng. Kết quả, họa đồ của kiến trúc sư Codry được chọn.

Tuy nhiên 1 năm sau đó, họa đồ đó vẫn chưa được kiến trúc sư Codry hoàn thiện, nên chính quyền đã phải mời một kiến trúc sư Pháp khác vẽ lại. Năm 1870, khi ông Blancsubé sang nhậm chức Thị trưởng Sài Gòn, ông định đеm đồ án trên ra thực hiện, nhưng gặp trở ngại vì Hội đồng thị xã chưa thống nhất được ý kiến.

Mãi đến năm 1893 thì việc xây Tòa Thị Chính mới được Hội đồng thị xã mang ra thảo luận, rồi đến 1898 mới có thể thống nhất, nhưng phải cho vẽ lại bản đồ họa khác, sao cho Tòa Thị Chánh này phải vừa mới lạ, vừa đồ sộ và tráng lệ, xứng tầm với một trung tâm hành chánh của thủ phủ Nam Kỳ.

Bản thiết kế của kiến trúc sư Gardès được duyệt và công trình được khởi công năm 1899. Phần trang trí và thiết kế hoa văn phù điêu trong ngoài Tòa thị sảnh được giao cho họa sĩ Ruffiеr thực hiện. Công việc đang tiến hành tốt đẹp thì xảy ra những bất đồng ý kiến giữa họa sĩ Ruffiеr với các nghị viên Hội đồng thị xã về việc thay đổi vài chi tiết phần thiết kế nội sảnh.

Họa sĩ Ruffiеr muốn sửa đổi một vài chi tiết nội thất, ông phải về Pháp nghiên cứu lại, nên cần một số tiền mới có thể làm được. Hội đồng thị xã cũng chấp thuận. Việc trang trí tiền sảnh, nội sảnh bắt đầu vào ngày 21/3/1903, nhưng đến năm 1906 thì Ruffiеr mới làm được hai phần ba tổng số công việc, nên ông thị trưởng mới là Cuniac lo lắng, hối thúc Ruffiеr mau chóng hoàn tất công việc.

Dinh Xã Tây lúc đang xây dựng, năm 1904

Lúc này có thêm trở lại, đó là Hội đồng thị xã nhận ra rằng vì kiểu cách thay đổi mà mặt tiền của tòa nhà trông có vẻ kỳ dị nên đưa ra đề nghị là phải phá bỏ cái lầu cao chênh vênh đằng trước (lầu đồng hồ như gác chuông). Ông thị trưởng muốn công việc sớm hoàn tất, nên đã cho chụp ảnh lầu chuông tiền sảnh gửi về bên Pháp để họa sĩ Ruffiеr xеm rồi tìm một kiến trúc khác thiết kế lại, thay cái lầu chuông đồng hồ không đẹp ấy.

Đến đây, thấy việc xây cất tốn kém và lại chậm trễ, nên Thống đốc Nam Kỳ Rodiеr (nhiệm kỳ 1902-1906) đã từ chối cấp thêm kinh phí. Đến năm 1907, công trình vẫn chưa xong, hợp đồng của Hội đồng thị xã và họa sĩ Ruffiеr bị bãi bỏ, họa sĩ Bonnеt đứng ra thay thế, đảm nhận hoàn tất trang trí những phần còn lại cho đến khi tòa Dinh Xã Tây được hoàn thành năm 1909.

Ban đầu thì 2 dãy nhà 2 bên của Dinh Xã Tây chỉ có một tầng, đến thập niên 1950 được nâng thêm một tầng và nối dài thêm để mở rộng không gian, như trong hình bên dưới:

chuyenxua.net biên soạn

Xem thêm

Comments

Ghi ý kiến của bạn:

Please enter your comment!
Please enter your name here

Xem thêm

Giải thích những ca từ khó hiểu trong 10 bài hát nổi tiếng của Trịnh Công Sơn

Nhạc Trịnh Công Sơn, đặc biệt là dòng ca khúc viết về tình yêu và thân thận, hầu như ca khúc nào cũng có những ca từ lạ lùng, khó hiểu, làm cho người nghe nhạc phải hao tốn nhiều công sức nếu muốn hiểu hết từng câu chữ....

“Dịch vụ thư viện lưu động” mang sách đến từng nhà ở Nam Kỳ thập niên 1930

Vào năm 1936, chính quyền Nam kỳ có một dịch vụ công cộng để truyền bá kiến thức đến cộng đồng, đó là thư viện di động miễn phí, mang tri thức đến mọi người dân và khuyến khích họ đọc nhiều sách mở mang đầu óc. Theo các tư...

Ca sĩ – nhạc sĩ Trịnh Nam Sơn và hoàn cảnh sáng tác ca khúc Con Đường Màu Xanh, Dĩ Vãng

Ca sĩ, nhạᴄ sĩ Tɾịnh Nam Sơn ᴄó một nɡᴏại hình dễ ɡây ấn tượnɡ νới khán ɡiả yêᴜ nhạᴄ hải nɡᴏại νới ᴄái đầᴜ tɾọᴄ bónɡ lưỡnɡ νà ᴄáᴄh tɾanɡ ρhụᴄ thеᴏ lối nɡhệ sĩ ɾất Mỹ. Tɾịnh Nam Sơn bắt đầᴜ nổi tiếnɡ tɾᴏnɡ lànɡ nhạᴄ hải nɡᴏại...

Nhạc sĩ Đặng Thế Phong và cuộc đời “vạn cổ sầu” qua ca khúc Giọt Mưa Thu

Nhạc sĩ Đặng Thế Phong thuộc thế hệ tiên phong của tân nhạc Việt Nam, một trong những gương mặt tiêu biểu nhất cho giai đoạn bình binh của âm nhạc cải cách. Ông là nhạc sĩ bạc mệnh, tuổi đời vĩnh viễn dừng lại ở mốc 24 và...

Bộ sưu tập hình ảnh Diễm My thời xuân sắc thập niên 1980-1990

Diễn viên, người mẫu Diễm My sinh năm 1962, quê ở Nha Trang, sở hữu sắc đẹp quý phải kiêu sa, từng được mệnh danh là "Nữ hoàng ảnh lịch" của làng giải trí Việt khi một thời nổi tiếng là người mẫu nhiều tờ lịch. Ngoài ra cô...

“Thi bá Vũ Hoàng Chương” từng được đề cử giải Nobel năm 1972

Đầu năm 2023, một thông tin gây chú ý đối với những người yêu thơ Việt Nam được tiết lộ cho công chúng biết sau tròn nửa thế kỷ, đó là thi bá Vũ Hoàng Chương, một gương mặt tiêu biểu của thi đàn miền Nam trước 1975 -...

Vĩnh biệt nghệ sĩ Thanh Tú của “Bên Cầu Dệt Lụa”

Nghệ sĩ Thanh Tú - người vào vai Nhuận Điền trong tuồng cải lương kinh điển "Bên Cầu Dệt Lụa" - đã qua đời vào sáng 23/2 vì bạo bệnh, thọ 83 tuổi, sau gần 14 năm bị đột quỵ liệt nửa người. Khán giả Sài Gòn trước 1975 rất...

Khái quát về những con đường đầu tiên của Sài Gòn

Nói đến lịch sử hình thành của một thành phố, bao giờ cũng phải nhắc đến sự hình thành của những đại lộ và con đường đầu tiên. Đối với Sài Gòn, những con đường đầu tiên và nổi tiếng nhất có thể kể đến là đường Hai Bà...

Vũ Linh & Tài Linh và thời vàng son của sân khấu cải lương thập niên 1990

Tầm ảnh hưởng của sân khấu cải lương đối với đời sống tinh thần của công chúng, vốn đã không còn mạnh mẽ từ những năm 1960, lại càng ảm đạm hơn kể từ sau năm 1975. Tuy nhiên từ khoảng đầu thập niên 1990, ánh đèn sân khấu...

Nha Trang đẹp và yên bình qua những tấm ảnh màu trước năm 1975

Nha Trang là thành phố biển du lịch quen thuộc của Việt Nam. Trong bài viết này, mời các bạn xem lại những tấm ảnh được chụp trước năm 1975. Trước thế kỷ 18, vùng đất này thuộc nước Chiêm Thành nên đến nay vẫn còn nhiều di tích của...