Bên trên là hình ảnh rạp Casino ở Sài Gòn. Còn một rạp Casino khác, nhỏ hơn 1 chút nhưng cũng nổi tiếng không kém, nằm ở bên Dakao, gần Cầu Bông, và ít người biết rằng còn có 1 rạp Casino thứ 3 nằm bên Chợ Lớn, ở góc đường ngã tư Đồng Khánh – Tổng Đốc Phương (nay là Châu Văn Liêm – Trần Hưng Đạo). Ngoài ra cũng có 1 rạp thứ 4 cùng hệ thống (chung chủ) là Modern Cinema ở số 212 d’Espagne (nay là Lê Thánh Tôn). Cả 4 rạp chớp bóng này đều được mở từ mấy thập niên đầu thế kỷ 20, và có thể đây là hệ thống rạp xi nê lớn nhất Việt Nam thời ấy. Hầu hết người dân Sài Gòn xưa đều đã từng ngồi xem phim màn ảnh rộng ở những rạp Casino này, đề ít nhiều có những ký niệm, ký ức về nó.
Trên báo Công Luận năm 1934, ông Bernard, chủ nhân của hệ thống rạp Casino này, đã quảng cáo các rạp như sau:
Rạp chớp bóng mang tên Casino đầu tiên được xây dựng ở Sài Gòn là rạp Casino Saigon, nằm ở trên đại lộ Bonard được mở năm 1910, thuộc sở hữu của thương gia Pháp Léopold Bernard – ông chủ công ty Société anonyme pour l’exploitation des cinemas, nằm ở địa chỉ số 30 Bonard (nay là Lê Lợi).
Ban đầu đây vốn là 1 club dành cho người Pháp, sau mở thêm rạp chiếu phim nhỏ, vào thời điểm điện ảnh thế giới vẫn còn đang rất sơ khai.
Ngay lập tức, môn giải trí này thu hút được phần đông giưới thượng lưu Sài Gòn. Rạp chiếu phim tạm bợ bên club cũ không đủ sức phục vụ, ông Bernard liền mua lại một khu đất gần đó để xây dựng rạp chiếu phim mới, như hình bên dưới:
Rạp mới nằm ở số 28 Bonard, góc đại lộ Bonard – Pellerin (nay là Lê Lợi – Pasteur). Rạp Casino chiếu các phim mới thịnh hành ở Paris, như phim hài Ce bon Lucien ra mắt năm 1918 thì không lâu sau đó Casino Saigon đã chiếu. Sau thành công của rạp đầu tiên, ông Bernard còn xây dựng nhiều rạp hát mang tên Casino ở khắp Nam kỳ lục tỉnh để phục vụ nhu cầu xem xi-nê (chiếu bóng – chớp bóng) cho người dân, trong đó riêng ở Sài Gòn có 3 cái mang tên Casino.
Năm 1955, rạp Casino ở số 28 Bonard (lúc này đã đổi tên thành Lê Lợi) bị đập bỏ và xây rạp mới gần bên cạnh, nằm trên đường Pasteur (số 59, đường Pellerin cũ), như hình bên dưới
Sau năm 1975, rạp này đổi tên thành rạp chiếu phim Vinh Quang, thuộc quản lý của công ty nhà nước, cùng hệ thống rạp với các rạp Thăng Long (đường Cao Thắng), Đống Đa (đường Trần Hưng Đạo), rạp Tân Sơn Nhất (đường Phổ Quang).
Hiện nay rạp Vinh Quang cũng không còn, khu đất này mọc lên khách sạn Liberty Central Hotel.
Một số hình ảnh khác của rạp Casino Sài Gòn:
Một rạp Casino thứ 3, ít được biết tới hơn, nằm ngay trung trung tâm của Chợ Lớn, đó là Casino de Cholon, nằm ở góc đường Tổng Đốc Phương – des Marins (sau là đường Đồng Khánh), ngày nay là góc Châu Văn Liêm – Trần Hưng Đạo.
Tuy nhiên rạp Casino Chợ Lớn có vẻ ế ẩm và đóng cửa sớm từ giữa thập niên 1960, nên rạp này không được biết tới nhiều như 2 rạp Casino ở Sài Gòn – Gia Định. Ngày nay chỉ có thể nhìn lại được rạp Casino Chợ Lớn trong các hình chụp hơn 60 năm trước:
Một rạp chiếu phim lớn khác cũng của ông Bernard xây ở Sài Gòn thời 100 năm trước, là rạp Modern Cinema ở số 212 đường d’Espagne (nay là đường Lê Thánh Tôn), xây năm 1922, ngoài chiếu xi-nê còn dùng để diễn tuồng cải lương.
Riêng về rạp Casino Dakao, nhiều người tưởng rằng rạp này được xây dựng sau 1954, tuy nhiên trong tờ Trung Lập báo số ra tháng 3 năm 1927, mục “Cuộc Hát Xướng” đã có giới thiệu chương trình ở rạp Casino Dakao, trong đó có nói rõ rạp này là “Petit Casino Dakao”, nghĩa là rạp Casino nhỏ nằm ở Dakao, để phân biệt với rạp Casino lớn hơn (là Casino Saigon).
Như vậy có thể thấy rạp Casino Dakao đã xây từ khoảng 100 năm trước, rất lâu đời so với các rạp xi nê khác trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng.
Một số hình ảnh rạp Casino Dakao:
Đông Kha – chuyenxua.net
