Tuổi thơ của thế hệ 7x, 8x (được sinh ra trong 2 thập niên 1970-1980) không có smartphone, không internet, không game online, không phim ảnh, và thậm chí là không có cả điện lưới. Vì không có ánh sáng điện nên buổi ăn cuối cùng của ngày thời thập niên 1980-1990 ở thôn quê không gọi là ăn tối, mà là ăn chiều. Rồi chỉ khoảng 19h tối là đến giờ lên giường ngủ, vì khi đó bóng đêm đã ập xuống, chỉ còn lại ánh sáng tù mù của ngọn đèn dầu leo lét thường là cũng sẽ bị tắt sớm để tiết kiệm dầu, được gọi là “dầu hôi” vì nó có mùi hôi xăng dầu đặc trưng.
Dù tuổi thơ đã trải qua một giai đoạn gian khó như vậy, nhưng đó vẫn là những ký ức tuổi thơ tươi đẹp nhất, đáng nhớ nhất.
Qua những tấm hình gợi nhiều kỷ niệm sau đây, hãy cùng trở lại tuổi thơ 8x với những trò chơi một thời khó quên.
Thả diều
Ngày nay, chúng ta dễ dàng mua những con diều “công nghiệp” được sản xuất hàng loạt và bày bán trên vỉa hè, có đầy hình thù, kích thước, màu sắc sặc sỡ để thu hút ánh nhìn của trẻ con. Nhưng thời của 7x, 8x thì không có những con diều như vậy, mà trẻ con phải tự làm con diều cho riêng mình. Cũng có bạn may mắn nhờ được cha hay anh làm cho những con diều thật đẹp, nhưng hầu hết người lớn ở nông thôn thời đó đều bận rộn việc đồng áng, nên thường là các cậu bé phải “tự lực cánh sinh”.
Diều thời xưa thường được làm từ giấy báo, nhưng sách báo ở thôn quê không có nhiều, phải dành dùm từng tấm. Đứa trẻ “rich kid” con nhà có điều kiện thì sẽ có được những vỏ bao xi măng màu nâu để làm diều thì thật không gì bằng được, vì giấy bao xi măng rất dày, diều bay cao no căng gió mà không sợ bị rách. Ở nông thôn chủ yếu là nhà tranh vách nứa, nhà nào giàu lắm thì mới xây nhà gạch và có giấy xi măng, nên loại giấy này cực kỳ quý hiếm.
Có giấy thôi chưa đủ, phải có cây tre được chẻ nhỏ ra để làm sườn, đây là thứ có rất nhiều ở vùng quê. Ngoài ra cũng không thể thiếu hồ dán, sang hơn nữa thì có keo trong, đó đều là những thứ rất xa xỉ thời đó, nên đa số bọn trẻ tận dụng cơm nguội để dán diều. Thứ keo này thì không bao giờ thiếu, nhưng dĩ nhiên là dán không dính được như loại hồ dán chuyên dụng.
Thứ cuối cùng, và cũng là quan trọng nhất, đó là phải có dây cước để thả diều, là thứ bắt buộc phải có. Cái này thì có bán ở tiệm ngoài chợ, nhưng giá không hề rẻ đối với bọn trẻ con, mà nếu “ngoan” thì có thể vòi vĩnh mẹ mua cho, để hoàn thành “bộ combo” thả diều, thứ mà bất cứ đứa trẻ con nào cũng mê tít.
Nhảy dây
Nhảy dây là một trò chơi quen thuộc với các em bé gái, đặc biệt là ở những vùng quê, vùng nông thôn. Trò chơi này đòi hỏi sự nhạy bén, tinh tế và sự khéo léo của đôi chân. Thời xa xưa, sợi dây sẽ dùng trong trò chơi dân gian này thường là dây thừng, dây chão, là những thứ rất dễ tìm trong cuộc sống xưa, bởi nó là thứ dùng để trói, buộc đồ đạc của người nông dân. Thời thập niên 1990, trò chơi dây thường dùng những sợi dây thun được đan vào nhau.
Người chơi sẽ bao gồm từ năm đến mười người, chia ra làm hai nhóm, một nhóm sẽ đảm nhận nhiệm vụ quay dây, nhiệm vụ này cần có hai người, mỗi người đứng ở một đầu của sợi dây để quay tạo thành một vòng cung, có bán kính cao hơn đầu một người để những người thuộc nhóm kia nhảy vào.
Ngoài cách chơi truyền thống này, sợi dây dài được đan bằng dây thun (thường là đan 2,3 sợi mỗi nốt dây) còn được dùng để biến chế ra các trò nhảy dây khác nữa.
Ống thụt
Trò chơi ống thụt, một số nơi gọi là súng phóc là một loại đồ chơi vô cùng quen thuộc với trẻ con thời xưa và thường được chơi với trái cò ke, rau đay. Nếu không có loại trái này thì có thể xài tạm bằng giấy ướt vo tròn.
Súng bẹ chuối
Tuổi thơ thôn quê thiếu thốn trò chơi đắt tiền, nhưng vũng vì đó mà đã có rất nhiều trò chơi dân dã được trẻ con nhiều thế hệ trước tự chế ra và truyền cho nhau chơi qua nhiều đời, những trò chơi được làm từ vật liệu lúc nào cũng sẵn có ở sau vườn, thí dụ như trò súng bẹ chuối này
Những bẹ chuối được cắt tỉa, khi gạt tay sẽ phát ra tiếng tanh tách, nếu biết cách thiết kế thì sẽ khiến chiếc bẹ chuối của mình thêm phần đẹp và âm thanh phát ra to hơn.
Đồng hồ lá dừa
Tương tự, đó là trò tuốt lá dừa để làm đồng hồ đeo tay, hoặc làm phiên bản nhỏ hơn để làm nhẫn đeo ngón tay.
Xây nhà lá chuối
Những trưa hè nắng nóng, cả lũ trẻ trong xóm trốn ngủ để cùng hẹn nhau ra bãi đất trống hay vô vườn chặt những tàu lá chuối để xây nhà. Cảm giác được ở trong chính ngôi nhà do mình tạo ra thật vui và thích thú.
Ngoài ra chuối, trẻ con có thể tận dụng mọi loại lá có trong vườn, đó có thể là lá xoài được đan vào nhau bằng những que trúc, hoặc thậm chí là lá mít được kết vào nhau rất công phu và cẩn thận.
Người phu kéo mo cau
Không cần phải mất nhiều công sức như làm nhà lá cuối, trò chơi này đơn giản là lượm tàu mo cau khô rụng để chơi trò “người phu kéo mo cau”. Trò chơi này quen thuộc đến nổi nhạc sĩ Trường Giang Thủy đã sáng tác 1 ca khúc nhạc vàng nổi tiếng mang tên Xe Mo Ngày Cũ để nói về trò chơi thuở bé này. Một người ngồi lên tàu mo cau, một người cầm đầu có lá để kéo, thay phiên nhau như vậy có thể chơi cả buổi, kéo nhau đi suốt cả làng trên xóm dưới.
Ô ăn quan
Trò chơi dân gian đã quá nổi tiếng mà hầu như trẻ con thế hệ 8x nào cũng từng chơi. Trò chơi này có thể chơi bất kỳ đâu, chỉ cần một cục than đen kẻ ô dưới đất, lượm sỏi làm quân, lượm đá làm quan, vậy là đã đủ cho một cuộc “đấu trí” đầy thú vị của những đứa trẻ. Ngày nay các công ty đồ chơi đã sản xuất lại bộ đồ chơi này với ô quan bằng giấy, quan và quân làm bằng những viên nhựa, nhưng cảm giác cầm đồ chơi được sản xuất công nghiệp như vậy rất khác so với cảm giác ngồi bệt dưới nền đất và cầm sỏi rải quân của những năm xưa.
Xe đạp sườn ngang
Ngày xưa, nhà nào giàu thì mới có tiền mua xe đạp loại nhỏ dành riêng cho trẻ con, nhưng cũng rất hiếm. Vì vậy trẻ con muốn đi xe đạp thì chạy ké xe người lớn. Ngày xưa, xe đạp cũng là một công cụ lao động, đó là loại xe thồ để chở đủ mọi thứ nặng, như thồ lồ ô, thồ cây, thồ lúa… Xe thồ thường là sườn ngang, nên chỉ người lớn mới leo qua để đạp được, và chỉ con chỉ có thể đạp bằng một cách rất đặc biệt như trong hình bên dưới. Hình ảnh gợi lại rất nhiều kỷ niệm:
Chọi gà cỏ
Chọi gà cỏ là trò dung dị mang đậm nét đẹp đồng quê. Loại cỏ đầu gà mọc đầy ở ven đường, rất quen thuộc với đám trẻ chăn trâu ngày xưa. Loại có này có đầu xù lên thành những búi to bằng ngón tay út, khi ngắt cỏ thì phải ngắt cả nhánh cỏ dài để có chỗ cầm chọi. Khi chơi thì cầm quất mạnh đồ cỏ vào nhau, cỏ nào bị đứt thì sẽ thua.
Máy cưa mini
Cái tên trò này do người viết tự đặt ra, vì không thể nhớ được là ngày xưa gọi đây là trò gì. Trò này thường thấy hồi thập niên 1990, lấy nắp chai bia hay nước ngọt đập bẹp cho phẳng ra, rồi lấy cây đinh đục thành 2 lỗ ở gần tâm, xỏ dây dù qua 2 lỗ đó rồi nối thành vòng tròn rồi căng ra cho nó quay tít. Dây dù này thường lấy từ bao xi măng, cũng là đồ tương đối hiếm thời đó, nếu không có thì có thể lấy sợi chỉ may đồ để thay thế, nhưng dễ bị đứt hơn. Một số loại nắp có sẵn răng cưa tạo thành cái lưỡi khá sắc, có thể làm trầy tay.
Ná cao su
Trò chơi này khá nguy hiểm. Dây bắn thường được làm từ ruột xe đạp cắt ra, hoặc cũng có thể làm từ dây thun đan vào nhau (nhưng dễ đứt hơn). Dây cao su được cột vào 2 đầu của một nhánh cây hình chữ Y được đẽo gọt cho thon gọn vừa tay. Phần đựng đá là một miếng vải dày.
Những trò chơi nổi tiếng khác của trẻ em thời xưa:
–
–
–
–
–
–
Bài: Đông Kha (chuyenxua.net)
