Harrison Forman (1904-1978) là một phóng viên ảnh nổi tiếng, đồng thời là nhà thám hiểm từng đi du hành khắp thế giới và ghi lại những cuộc hành trình của mình với 50.000 bức ảnh giá trị, trong có có 20 tấm chụp Sài Gòn và Hà Nội trong cùng năm 1950. (xem bộ ảnh Sài Gòn năm 1950 của Forman tại đây: https://chuyenxua.net/hinh-anh-hiem-chup-canh-duong-pho-sai-gon-nam-1950/)
Năm 1950, trong những năm cuối cùng của Pháp tại Đông Dương, Forman có mặt ở Sài Gòn và Hà Nội – 2 thành phố lớn nhất của Việt Nam. Những hình ảnh trong bài này được Forman chụp lại cho thấy dù trong thời rối ren về chính trị nhưng Hà Nội lúc này thật đẹp, con người Hà Nội mang được nét thanh nhã, lịch thiệp.
Hầu hết những tấm ảnh dưới đây là được chụp ở trục đường Tràng Tiền – Tràng Thi bên cạnh hồ Hoàn Kiếm.
Hình ảnh góc ngã tư Tràng Tiền – Ngô Quyền, với Eden Cinema (trước 1940 là Cinema Palace), hiện nay là rạp Công Nhân.
Căn nhà ở góc ngã tư là một quán bia có ghi chữ Biere Hommel, loại bia phổ biến nhất thời đó. Bia Bommel do Alfred Hommel thành lập từ năm 1890, tới năm 1935 thì hợp nhất với Nhà máy bia Larue ở Sài Gòn để hợp nhất thành hãng BGI hoạt động cho tới tận năm 1975. Năm 1977, nhà máy bia Hommel ở Hà Nội trở thành nhà máy bia Hà Nội.
Góc ảnh khác của Eden Cinema trên phố Tràng Tiền. Trong hình này, sát bên Eden cinema là MAGASIN PACIFIC (góc đường Tràng Tiền – Nguyễn Xí), là một cửa hàng bách hóa, trong đó có hiệu vải, tiệm may và tiệm chụp hình. Tiền thân của tòa nhà MAGAZIN PACIFIC này vốn là cơ sở của Nhà xuất bản G. Taupin et Cie thời đầu thế kỷ 20.
Phố Tràng Tiền. Trước năm 1945, phố này tên là Paul Bert, tên của thống sứ Bắc kỳ năm 1886. Tháng 7 năm 1945, thị trưởng Hà Nội là Trần Văn Lai của chính phủ Trần Trọng Kim đã đổi tên nhiều đường phố Hà Nội, bỏ tên Pháp lấy tên Việt, trong đó Paul Bert đổi thành Tràng Tiền. Vài tháng sau đó, thời chính phủ VNDCCH thì bác sĩ Trần Duy Hưng làm thị trưởng Hà Nội và tên đường cơ bản giữ nguyên giống như tên đường do Trần Văn Lai đặt (chỉ sửa 1 số tên đường).
Sau khi Pháp tái chiếm Đông Dương cuối năm 1946, họ lại lấy lại tên cũ (tên người Pháp). Trong bài viết này, các tên đường sẽ được ghi bằng tên Việt của đường phố.
Vỉa hè của tòa nhà Godard (ngày nay là Tràng Tiền Plaza) ở đầu phố Tràng Tiền, là trung tâm thương mại lớn nhất miền Bắc trong hàng thế kỷ.
Hai thiếu nữ Hà Nọi đi dưới hàng hiên của Tòa nhà Godard.
Hình ảnh tòa nhà Taverne Royale (Tửu Quán Hoàng Gia) nằm ở đầu phố Tràng Tiền, ngay hồ Hoàn Kiếm. Người chụp hình đang đứng ở phía bên tòa nhà Gobard (nay là Tràng Tiền Plaza) chụp qua bên kia đường.
Trước khi mang tên Taverne Royale, tòa nhà này tên là Lacaze, trải qua nhiều lần xây sửa và thay đổi chức năng khác nhau. Ban đầu tòa nhà có kiến trúc tân cổ điển, nhưng tới cuối thập niên 1930 được sửa lại theo phong cách Art deco thịnh hành thời đó.
Bên phải là Taverne Royale, đoạn đầu phố Tràng Tiền nhìn ra hồ Hoàn Kiếm.
Khách ngồi quán cà phê Taverne Royale.
Góc phố Hàng Bài – Hàng Khay. người chụp hình đang đứng ở phía Taverne Royale (Tửu Quán Hoàng Gia)
Phố Hàng Khay, bên phải là phía hồ Hoàn Kiếm.
Những phụ nữ Pháp đang đi xe đạp từ phố Hàng Khay qua phía phố Tràng Tiền.
Một số hình ảnh khác ở khu vực bờ hồ Hoàn Kiếm:
Lính lê dương Pháp ở Hà Nội. Thời điểm này trận chiến của quân đội Pháp với Việt Minh đang rất dữ dội đặc biệt là chiến dịch biên giới năm 1950, quân Pháp chỉ co cụm ở các đô thị chứ không còn kiểm soát được hết các vùng.
Cảnh sát điều khiển giao thông ở giao lộ Tràng Tiền – Hàng Khay – Hàng Bài
Trụ sở đồn cảnh sát (Bót Hàng Trống), lúc này gọi là Ty Cảnh Binh, là tòa nhà đã có hơn 100 năm trước. Ngày nay tòa nhà này vẫn còn, là trụ sở công an quận Hoàn Kiếm, nằm ở góc phố tương ứng là Tràng Thi, Lý Thái Tổ, Bà Triệu và Hàng Khay, ngay bên cạnh hồ Hoàn Kiếm.
Trong hình này có tấm bảng ghi khu Viện Trợ Mỹ, với là cờ Hoa Kỳ và cờ vàng của Quốc gia Việt Nam (quốc trưởng Bảo Đại). Lá cờ này hiện diện trên khắp Việt Nam trước năm 1954, bởi vì trên danh nghĩa, chính thể này tuyên bố chủ quyền toàn bộ lãnh thổ Việt Nam.
Thời điểm này, Hoa Kỳ bắt đầu viện trợ quân sự cho Pháp ở Đông Dương, ủng hộ chính phủ thân Pháp ở Việt Nam (chính quyền Quốc Gia Việt Nam) để chống lại chính quyền VNDCCH có cùng ý thức hệ với Liên Xô – đối thủ chính của Mỹ lúc đó.
Hình ảnh góc phố Tràng Thi – Quang Trung. Trong hình là dãy phố thương mại trên phố Tràng Thi.
Đại lộ Gia Long, nay là phố Bà Triệu, đoạn gần hồ Hoàn Kiếm.
Grand Métropole Hotel là khách sạn 5 sao đầu tiên của Hà Nội. Ngày nay đây là một trong không nhiều công trình kiến trúc quý hiếm thời Pháp thuộc còn sót lại. Khách sạn có một bề dày lịch sử và một truyền thống lâu đời tiếp đón các vị khách quan trọng, các đại sứ, nguyên thủ quốc gia và những nhân vật nổi tiếng của giới giải trí.
Phụ nữ bán bánh mì ở Hà Nội
chuyenxua.net biên soạn
