Câu chuyện về những bức ảnh cổ xưa nhất của Sài Gòn vào 150 năm trước

Năm 1859, quân Pháp chiếm được thành Gia Định, chỉ 6-7 năm sau đó, đã có những tấm ảnh đầu tiên của Sài Gòn được nhiếp ảnh gia người Pháp ghi lại để ngày nay chúng ta có thể nhìn được cảnh vật và những con người sống cách đây nhiều thế hệ.

Những nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp đầu tiên ghi lại hình ảnh nước Việt vào thế kỷ 19, có thể kể đến Émile Gsell và John Thomson từ năm 1866, trước đó vài năm là Pun Lun, sau đó là Aurélien Pestel từ thập niên 1880. Đầu thế kỷ 20 bắt đầu có những nhiếp ảnh gia người Việt nổi tiếng, tiêu biểu nhất trong số đó là ông Khánh Ký và Võ An Ninh.

Nhiếp ảnh gia đầu tiên chụp hình đất Việt là một người Hoa tên là Pun Lun.

Tuy nhiên người nổi tiếng và chụp nhiều nhất là Émile Gsell, sinh năm 1838 tại Pháp. Ngay từ khi Pháp bắt đầu quy hoạch và xây dựng Sài Gòn, Émile Gsell đã có mặt ở đây với tư cách là nhân viên quân sự còn rất trẻ, có niềm đam mê nhiếp ảnh – một lĩnh vực chỉ vừa mới được phát minh hơn 30 năm trước đó.

Năm 1866, Émile Gsell được sĩ quan người Pháp là trung tá Ernest Doudart de Lagrée tin tưởng cho tham gia cuộc thám hiểm Mekong để ghi lại những hình ảnh trong chuyến đi, trong đó những hình ảnh khu đền Angkor hoang phế đã làm cho Gsell nổi tiếng, chính thức đưa ông bước vào con đường nhiếp ảnh chuyên nghiệp.

Trong cùng năm 1866, sau khi trở về từ chuyến thám hiểm, Emile Gsell thực hiện nhiều bức ảnh về Sài Gòn và vùng phụ cận, với cảnh quan và sinh hoạt của người Sài Gòn trong những năm đầu tiên trở thành thuộc địa của Pháp.

Mời các bạn xem lại bộ ảnh này của Gsell được chụp từ 150 năm trước:

Bên cạnh Émile Gsell thì John Thomson cũng là 1 trong những người chụp những bức ảnh đầu tiên của Sài Gòn, cùng thời điểm với Gsell.

Thomson là nhiếp ảnh gia, nhà thám hiểm tiên phong người Scotland, cũng là một trong những nhiếp ảnh gia đầu tiên của vương quốc Anh đến vùng Viễn Đông, ghi lại hình ảnh của con người, phong cảnh ở nơi đây. Những tác phẩm ở vùng Đông Nam Á của ông được coi là ví dụ kinh điển của ảnh tài liệu xã hội, đặt nền móng cho nghề báo ảnh của Anh quốc.

Những hình ảnh sau đây của Sài Gòn được Thomson chụp vào năm 1867, trong chuyến đi 10 năm khám phá vòng quanh các nước Viễn Đông, từ năm 1862 đến 1872, qua các nước Ấn Độ, Singapore, Thái Lan, Cambodia, Việt Nam, sau đó là Hongkong, Đài Loan.

Những hình ảnh khác của Sài Gòn được ghi lại từ gần 150 năm trước:

Một số hình khác của Kinh lấp (còn gọi là Kinh Lớn), đường Charner:

Một vài hình ảnh của Tòa hòa giải vào cuối thế kỷ 19 trên đại lộ Charner. Tòa này vẫn còn tồn tại cho đến thập niên 1970. Trước khi tòa này được xây dựng thì từ năm 1863, một nhà thờ gỗ được xây dựng ở vị trí này. Đến năm 1880, khi Nhà Đức Đức Bà được xây dựng xong bên đường Catinat thì Nhà thờ gỗ bị dỡ bỏ, nhường chỗ cho Tòa nhà hòa giải. Tòa nhà tồn tại cho đến gần 100 năm sau, ngày nay vị trí này là cao ốc Sunwah ở số 115 Nguyễn Huệ.

Một vài hình ảnh của Dinh Thượng Thơ, còn được gọi là Bureaux du Directeur de l’intérieur (Văn phòng giám đốc nội vụ, 1863-1891) nằm ở góc đường Catinat – De Lagrandière. Sau năm 1955, đây là trụ ở Bộ Kinh tế ở góc đường được đổi tên thành Tự Do – Gia Long. Sau năm 1975, 2 tên đường này lại được đổi thành Đồng Khởi – Lý Tự Trọng.

Một vài hình ảnh của Nhà Thờ Đức Bà cuối thế kỷ 19. Nhà thờ được xây dựng từ năm 1877, ban đầu có tên gọi là “Nhà thờ Nhà nước” vì nó do nhà nước Pháp bỏ tiền xây dựng và quản lý.

Đông Kha – chuyenxua.net
Hình ảnh từ trang manhhai flickr