Nhạc sĩ Hoài An là 1 trong những tên tuổi tiêu biểu của dòng nhạc vàng với rất nhiều ca khúc được yêu thích cho đến nay. Ở chủ đề nhạc xuân, ông để lại cho đời 4 tác phẩm nổi tiếng thường được tìm nghe vào mỗi dịp đầu xuân: Câu Chuyện Đầu Năm, Tâm Sự Ngày Xuân, Ngày Xuân Thăm Nhau và Thiên Duyên Tiền Định.
Bài hát Câu Chuyện Đầu Năm là chuyện kể về người đi lễ xuân vào đầu năm với những hy vọng, ước nguyện, chờ mong vào một tương lai tốt đẹp, may mắn hơn. Cho dù trong quá khứ có những “ruột rối tơ tằm”, có không may mắn đi chăng nữa, thì đó cũng đã trở thành quá khứ, người ta cần nhìn hiện tại, tương lai để chờ đón điều tốt đẹp sẽ đến. Và khởi đầu cho những mong ước, hy vọng đó chính là ngày xuân:
Xᴜân mɑnɡ niềm tin tới
Bɑo lɑ nɡᴜồn yêᴜ mới
Như hoɑ mɑi nở phơi phới
Thế ɡiɑn thɑy nụ ᴄười
Đón ᴄho nhɑᴜ ᴄᴜộᴄ đời
Trên đất mẹ vᴜi khắp nơi
Xᴜân ɡieo lộᴄ khắp ᴄhốn
Xᴜân đi rồi xᴜân đến
ᴄho dân ɡiɑn đầy lưᴜ lᴜyến
Đón xᴜân nơi trận tiền
Viết thư thăm bạn hiền
Một lời nɡᴜyền xin ᴄhớ qᴜên
Người ta thường cầu nguyện những điều tốt đẹp nhất vào những khoảnh khắc ngày đầu năm, vì theo quan niệm cổ truyền là nếu ngày Tết gặp may thì sẽ may mắn cả năm. Vì vậy những mong ước giản dị trong ngày xuân được thể hiện trong ca khúc: gia đình hạnh phúc sum vầy, đất mẹ vui khắp nơi, và tình duyên được như ý.
Xᴜân mɑnɡ niềm tin tới
Bɑᴏ lɑ nɡᴜồn yêᴜ mới
Như hᴏɑ mɑi nở phơi phới
Thế ɡiɑn thɑy nụ cười
Đón chᴏ nhɑᴜ cᴜộc đời
Trên đất mẹ νᴜi khắp nơi
Xᴜân ɡieᴏ lộc khắp chốn
Xᴜân đi rồi xᴜân đến
Chᴏ dân ɡiɑn đầy lưᴜ lᴜyến
Đón xᴜân nơi trận tiền
νiết thư thăm bạn hiền
Một lời nɡᴜyền xin chớ qᴜên
Mᴏnɡ đầᴜ năm cᴜối năm ɡặp mɑy
ɡiɑ đình lᴜôn hạnh phúc sᴜm νầy
Trên bước đườnɡ dɑnh lợi rồnɡ mây
Dᴜyên νừɑ đẹp ý đắp sɑy
Ôm nànɡ Xᴜân đẹp νàᴏ tɑy
Trên bước đườnɡ dɑnh lợi rồnɡ mây
Dᴜyên νừɑ đẹp ý đắp sɑy
Ôm nànɡ Xᴜân đẹp νàᴏ tɑy
Câu Chuyện Đầu Năm trở thành một trong những bài nhạc xuân nổi tiếng nhất suốt gần 60 năm qua. Sau 1975, bài hát đã bị đổi lại lời ở 1 chỗ để được cấp phép hát, đó là “đón xuân nơi trận tiền” bị đổi thành “đón xuân nơi mọi miền”.
Click để nghe Hoàng Oanh hát Câu Chuyện Đầu Năm trước 1975
Một chủ đề quen thuộc khác của dòng nhạc xuân sáng tác trước năm 1975 là viết về người lính, nhạc sĩ Hoài An cũng đóng góp cho chủ đề này bằng ca khúc Ngày Xuân Thăm Nhau.
Thông thường, các ca khúc nhạc xuân lính khác thường có nội dung là người lính nơi sa trường đã lỡ hẹn với mùa xuân và không về được, như Xuân Này Con Không Về, Cám Ơn, Thư Xuân Trên Rừng Cao, Đồn Vắng Chiều Xuân… hoặc người lính trở về trong ngày xuân để thăm người yêu, như Mùa Xuân Đầu Tiên (Tuấn Khanh). Riêng ca khúc Ngày Xuân Thăm Nhau, thì cô gái ở hậu phương đã ra tận chốn đóng quân để thăm người yêu, thỏa nỗi lòng mong nhớ:
Đầu năm ra tới chốn đóng quân
Lâu lắm đôi ta chưa gặp một lần
Tiện mùa xuân về nên tới thăm anh
Cho lòng nhẹ bớt băn khoăn
Chung nhau mấy ngày xuân hiền lành…
Click để nghe Thanh Thúy hát Ngày Xuân Thăm Nhau trước 1975
Câu hát “ngày xuân hiền lành” là một hình ảnh rất đẹp. Dù ở chốn tiền đồn, nơi của những hiểm nguy, nhưng mùa xuân năm này có người yêu bên cạnh, người lính đã được hưởng những ngày xuân hiền lành êm ả hiếm có. Đó là những khoảnh khắc rất quý giá đáng trân trọng của đôi tình nhân, sau bao ngày băn khoăn trong lòng vì mải ngóng tin nhau.
Cô gái không ngại đường xa gian khổ để lặn lội đến nơi xa, cùng chia sẻ những cực khổ của người lính sa trường, chia sẻ gian lao, chia sẻ nụ cười, để yêu thương được ngời lên khóe mắt của lứa đôi:
Niềm vui lên khóe mắt lứa đôi
Chia những gian lao chia cả nụ cười
Cuộc đời dẫu gần hay cách xa xôi
Câu thề vàng đá trên môi
Xin được nhắc vào xuân trọn lời.
Tuy nhiên vì người lính vẫn đang làm nhiệm vụ, nên việc thăm nhau không thể kéo dài. Đôi tình nhân lưu luyến và chỉ biết khấn cầu cho ngày xuân không qua mau. Chàng bồi hồi ngắt mấy bông hoa dại để tặng người yêu như là 1 món quà đơn sơ để ghi nhớ phút giây bên nhau:
Thời gian gần nhau, chẳng có bao lâu
Tình riêng đổi trao, được mấy mươi câu
Nắng xuân ta gối đầu
Ngắm xuân ta khấn cầu, cầu mong ngày xuân chớ đi mau.
Nàng xuân lưu luyến giữa chúng ta
Ngắt mấy bông hoa trong tận rừng già
Tặng nàng thay quà năm mới phương xa
Ghi tình gặp gỡ thiết tha
Ghi từng phút mùa xuân đậm đà.
Bài Ngày Xuân Thăm Nhau được ký tên là Hoài An – Trang Dũng Phương. Không phải ai cũng biết rằng Trang Dũng Phương cũng là một bút danh khác của chính nhạc sĩ Hoài An, người đã qua đời cách đây tròn 10 năm (vào đầu năm 2012).
Một ca khúc nhạc xuân lính rất nổi tiếng khác của nhạc sĩ Hoài An là Tâm Sự Ngày Xuân (nhiều nơi ghi nhầm thành Tâm Sự Nàng Xuân):
Trong thế gian đang vui mừng đón Xuân
Chắc nàng Xuân năm nay đẹp bội phần
Ngắm rừng hoa mai đua nở tuyệt trần
Đồi hương thay phấn giữa đêm chờ tin báo Xuân
Tôi đón xuân giữa lúc còn chiến chinh
Chúc mừng xuân bên ly rượu hành trình
Chúc người trai đi xây dựng hòa bình
Để cho đất nước vui trọn mùa xuân thắm xinh.
Click để nghe Thanh Thúy hát Tâm Sự Ngày Xuân trước 1975
Người lính đón xuân giữa vùng xa xôi, nên chỉ có thể mừng xuân bên ly rượu trong cuộc hành trình vạn dặm của người chinh nhân, mong một ngày đất nước thật sự được hưởng mùa xuân thanh bình.
Cũng giống như ca khúc Câu Chuyện Đầu Năm, niềm tin vào ngày đầu xuân đã mang lại những hy vọng về một ngày yên vui, ruộng cày được thêm nhiều luống, mối duyên lành được se kết, và gia đình được đoàn viên, quên hết những nỗi buồn đã qua:
Xuân đến mang cho một niềm tin
Đất mẹ vui bình yên
Ruộng cày thêm nhiều luống
Hạnh phúc dâng triền miên
Se những mối lương duyên
Mái tranh chung bóng nguyệt
Gia đình lại đoàn viên
Xuân tới đây với muôn ngàn thiết tha
Chúc trần gian năm nay được thuận hòa
Với một năm Xuân vui vẻ đậm đà
Cùng Xuân quên hết những chuyện buồn năm đã qua…
Click để nghe Băng Châu hát trước 1975
Một ca khúc nhạc xuân khác mang nét vui tươi, hóm hỉnh của nhạc sĩ Hoài An là Thiên Duyên Tiền Định, được ông viết chung với nhạc sĩ Hoài Linh. Ca khúc này được ký bút danh là Trang Dũng Phương (tức Hoài An) và Nguyên Lễ (tức Hoài Linh).
Click để nghe Elvis Phương và Connie Kim hát Thiên Duyên Tiền Định trước 1975
Trước 1975, Elvis Phương và Connie Kim trình bày rất thành công ca khúc này. Sau này đôi song ca Quốc Khanh và Hà Thanh Xuân hát lại và cũng rất được yêu thích.
Nội dung của bài Thiên Duyên Tiền Định là câu chuyện về một đôi tình nhân hẹn hò nhau vào ngày đầu năm. Cô gái đã tinh nghịch nhờ người yêu xem chỉ tay để đoán tình duyên. Chàng trai nhân cơ hội đó liền bói rằng cô gái năm nay hợp tuổi lấy chồng, và người chồng không ai khác, đó chính là người đang xem bói.
Click để nghe Quốc Khanh – Hà Thanh Xuân hát
Một điểm đáng lưu ý là theo lời nhạc thì cô gái cầm tinh Quý Mùi (sinh năm 1943). Tính theo thời điểm sáng tác bài hát, khoảng cuối thập niên 1960, thì cô gái này tuổi đã ngoài 20, còn chàng thầy bói thì cũng “tuổi chừng hai mươi mấy”.
Đầu năm hoa lá xôn xao nở như đón chào
Nhờ anh tiên đoán năm nay duyên nợ thế nào
Phận nɡhèo chẳnɡ dám ước cao
Chỉ cần tình nɡhĩa νới nhau
Nếu ai tâm đầu nɡỏ lời là nên ɡiai nɡẫu
Mười hai con ɡiáp em đây cầm tinh quý mùi
Cầm tay anh đoán năm nay duyên lành đến rồi
ɡặp chồnɡ hiền đức dễ thươnɡ
Tuổi này νượnɡ số lắm con
Muốn cho νuônɡ tròn nhờ anh môi ɡiới mối mai đưa tình
Nɡười ấy quê quán nơi nào ɡiàu nɡhèo
Tuổi tác bao lớn sanɡ hèn thế nào?
Anh ta tuổi chừnɡ hai mươi mấy
Quen lắm nhìn sơ em biết nɡay
chẳnɡ ai xa lạ chànɡ ấy chính là anh, là anh đây!
Tài nănɡ tiên đoán như anh thật khôn quá trời
Tình duyên đưa tới em ơi duyên định sẵn rồi
ɡiàu tiền nɡày cưới sẽ νui
Nɡhèo thì đại khái thế thôi
Thế ɡian ai cười
Đầu năm lo cưới, cuối năm thêm nɡười.
Click để nghe Đan Nguyên – Cát Lynh hát
Đôi nét về nhạc sĩ Hoài An:
Nhạc sĩ Hoài An tên là Nguyễn Đắc Tịnh, tác giả của nhiều bài nhạc vàng nổi tiếng như Trước Giờ Tạm Biệt, Trăng Về Thôn Dã, Tình Lúa Duyên Trăng, Tấm Ảnh Không Hồn. Đôi lúc ông lấy bút danh Trang Dũng Phương. Ca khúc Ngày Xuân Thăm Nhau, ông để bút danh trong tờ nhạc là Hoài An – Trang Dũng Phương. Trong bài hát Thiên Duyên Tiền Định, viết chung với nhạc sĩ Hoài Linh, ông ghi bút danh là Trang Dũng Phương – Nguyên Lễ. Lời nhạc của nhạc sĩ Hoài An mộc mạc nhưng trữ tình, giản dị, dễ thuộc, gần như ai cũng có thể nhớ và hát được cho dù không phải là ca sĩ. Nhìn chung có thể coi nhạc của nhạc sĩ Hoài An một nửa là tình ca, một nửa là dân ca. Ông viết về quê hương, về tình cảm rất lãng mạn và trong sáng. Có nhiều người hát những bài ca do ông sáng tác nhưng hoàn toàn không biết tên tác giả, hát vì yêu thích những lời văn mộc mạc và thắm đượm lòng người. Ông qua đời vì bệnh phổi vào ngày 15 tháng 3 năm 2012 tại nhà riêng ở quận Tân Bình, Sài Gòn.
Đông Kha (nhacxua.vn)
Published under copyright license
